Door Aad van Uffelen

Ondanks dat er een concept groenvisie ligt en er al jaren in de raad wordt geroepen dat er ‘Beter groen’ moet komen; waarvan niemand weet wat dat concreet betekent, neemt het groen in volume en kwaliteit af, met name de grote bomen lijden onder kapwoede. Van vergroening komt niets, ergo, de verstening neemt alsmaar verder toe, ook in de particuliere tuinen.

Onder de afgelopen colleges sinds 2004, met dieptepunten in 2017 en 2021 zijn er duizenden bomen in Westland gekapt. Soms was dat nodig vanwege ziekte of gevaar, maar meestal was het door dommigheden of slechte planning, omdat men minder onderhoud wilde, omdat ze zogenaamd gevaarlijk waren, omdat ze in de weg stonden, welnu, elke denkbare reden is hier in te vullen. Feit is dat bomen massaal het loodje leggen en dat er groot verlies is aan ecosysteemdiensten.

Op dit moment zijn nog altijd bomenkappers aan het werk en staan er nog vele te wachten om te worden gekapt. Met name de coalities van de afgelopen acht jaar zijn hiervoor verantwoordelijk. Simpelweg omdat natuur en groen geen prioriteit heeft.

Ook als bomen volgens de gemeente ergens niet horen te staan, zoals op agrarische grond, dan moet de bijl erin.

Een paar voorbeelden:

Bomen raken steeds vaker in de problemen door graafwerkzaamheden zoals bij wegenbouw, kabels leggen; als de wortels beschadigen is het einde vaak in zicht. Vaak wordt er gekapt omdat er bij storm soms takken uitbreken, wat heel natuurlijk is, maar men denkt dat dan een boom gevaarlijk is, meestal is dat niet zo.

Ernstig was dat in 2017 het Schefferkampbos in de Lier is gekapt. Bijna 2 ha ecologische kwaliteit met een diversiteit aan soorten van bomen, planten en dieren is weggevaagd, Een klein deel is in 2021 pas herplant (langs de Piet Struijkweg) maar dat duurt nog 30 jaar voordat de ecologische kwaliteit terug is. Wanneer de rest wordt herplant is onduidelijk.

In vele straten zijn bij werkzaamheden goede bomen voor het gemak maar gelijk gekapt en voor sprietjes vervangen. Verkeersmaatregelen vereisen hun tol, wegen worden breder en er komen alsmaar meer wegen bij, bomen en groen moeten wijken. Bijvoorbeeld alle bomen weg langs de Burg. Elsenweg, alle bomen weg van de Lier (Westerlee) naar Den Hoorn. En bij vele andere wegen gebeurt hetzelfde. Van al het groen in gebieden waar kassen verdwijnen en bedrijventerreinen komen, komt er nauwelijks groen voor terug.

Voor de aanleg van bedrijventerreinen en woonwijken wordt de tactiek van de verschroeide aarde toegepast; ook projectontwikkelaars doen dat. Eerst alles er af en dan bouwen en op het eind zien of er nog plek is voor een paar stekkies en een slootkant.

Wijken als Hoogeland, Waelpark en Woerdblok en eigenlijk alle nieuwbouwwijken, hebben geen park(je) en het groen in de straat is minimaal, verstening overheerst!

In 2020/21 zijn honderden grote bomen bij de sportvelden de Hoogebomen, Maasdijk en ’s-Gravenzande gekapt, ook bosplantsoen helaas, soms in het broedseizoen (Naaldwijk).

Voor de aanleg van de Hoekse baan vanaf Westerlee is ook nogal wat gesneuveld.

In Poeldijk zijn veel bomen gekapt voor woningbouw, en door werkzaamheden aan de Verburghlaan zijn in 2019 zoveel wortels beschadigd, dat ook daar prachtige bomen zijn gekapt.

Het haagwegbos willen ze kappen om er villa's te zetten.

Het door burgers aangelegde natuurbos aan de Monnikenlaan, van meer dan een ha is door slordig beleid per ongeluk… door de gemeente vernield… foutje!

De ecologisch zeer waardevolle knotwilgen aan het kerkpad in de Lier worden ook gekapt.

Het Rk-kerkhof aan de Dijkweg te Naaldwijk, uit 1828 wil men slopen inclusief de vele bomen die er staan.

Het Waelbos is recent gekapt.

In oktober 2021 zijn de laatste prachtige bomen bij het voormalige verzorgingshuis de Pijletuinenhof ook gekapt. Bij de voormalige Daltonschool in Naaldwijk is ook al het groen gekapt. Aan verplanten denkt men niet eens, evenmin aan bestaande bomen inpassen in een ontwerp.

Langs de Hoflaan in ’s-Gravenzande zijn de gezonde populieren (die eerder al eens zijn gesnoeid) ook gekapt.

Aan de Monnikenlaan in Naaldwijk zijn prachtige gezonde Italiaanse populieren gekapt en vervangen door dunne eikjes.

Aan de Dijkweg in Naaldwijk werden lindebomen gekapt ook omdat ze al bijna 40 jaar waren, maar die soort kan wel 700 jaar worden.

Ook van de lijst beschermde particuliere bomen is inmiddels ca. de helft uit het leven gestapt of ernstig verminkt.

Van het fraaie fabeltje dat voor elke gekapte boom er twee terugkomen is niet veel terecht gekomen en inmiddels helemaal gestopt want de gemeente gaat ineens voor kwaliteit boven kwantiteit!

Al met al zijn er duizenden, vaak prachtige, grote bomen verdwenen en het zijn juist de grote bomen die een hoge ecologische waarde hebben. Wat er voor terug is gekomen is; of niets, of minimaal en miezerige stekkies die er minstens 30 jaar over doen om een beetje boom te worden en dan staat de kettingzagenman alweer te wachten. Weet ook dat compensatiegroen de eerste 30 jaar geen ecologische kwaliteit heeft en als er geen verbindend groen is nooit!

1000 jaar geleden was Westland 100 % natuur, nu 3 %. De leefomgeving is uit balans en ongezond. Het landschap verandert in een ecologische doodzone. Slecht voor flora en fauna, slecht voor de mens.

70 % van alle bomen in de EU zijn niet gezond, in Westland is dat nog slechter.

In Westland wonen bijna 113.000 mensen.

In één theelepel aarde zitten 1 miljard micro-leventjes.

In 1960 leerden we dat in één Esdoorn meer dan 1 miljoen diertjes wonen.

De pas gekapte 95 grote populieren van de Hoge bomen x 1.5 miljoen is méér dan 142 miljoen leventjes verwoest, plus vernieling van leefomgeving voor vlinders, vleermuizen en vogels!

Kunstgras maakt de bodem dood, vervuilt en is voor alle natuurlijk leven afgeschreven!

De kaplijst is eindeloos en als we alles hier zouden noemen werd deze tekst een dik boek, wekelijks worden nieuwe te kappen bomen aangekondigd. De gemeentesite geeft géén inzicht in het totaal wat in een jaar is gekapt, hoeveel is herplant en hoe het daar mee gaat. De communicatie hierover is dus slecht.

Hoe dit alles hierboven in de groenvisie een rol gaat spelen, we zullen zien.

Gelukkig kunnen we nog aan natuurherstel doen, al is de tijd erg kort.

 

Nog een floraal toetje; was het in het verleden anders; helaas nee!

Daarom een herinnering aan wat ik al meermalen in de Raad te berde bracht:

Een paar alinea's uit het boek “Hollands Tuin’’, in 1951 geschreven door Jan Barendse. “Een blik op meer dan 100 jaar tuinbouwontwikkeling en verandering in het Westland’’. Dit schreef hij over het Westland:

“Het centrum van de dorpen, rond het marktplein, was met hoogopgaande hout beplant en de wegen, die zich door het Westland kronkelden, had men eveneens van twee rijen statige bomen voorzien''...

“Het hele kust- en duingebied was eertijds met dicht hout bezet. Aan de landzijde kwamen bomen van grote hoogte voor, die dus een natuurlijke bescherming boden tegen gure zeewinden, doodsvijanden voor elke houtgroei. Men heeft het aan het weghakken van dit hout geweten, dat later de groei van de bomen in onze streek minder voorspoedig was''...

“De hoge geestgronden in de onmiddellijke omgeving van het dorp, met het Prinsenbos en het woeste duingebied, vormden een stuk ongerepte natuur, dat als het ware tot een wandeling noodde. Voor de voeten van de wandelaar stoof de verschrikte haas weg en 's-avonds kon men er de nachtegaal horen''...

“De dorpen groeiden, waardoor schoonheid verloren ging, het verkeer eiste rechte, brede wegen en fietspaden, de gemoderniseerde W.S.M. moest bochten vermijden en schond vele mooie dorpen en plekjes, de tuinbouw met zijn zich steeds meer uitbreidende glascultuur ontsierde polders en wegen en het kon wel niet anders of het Westland moest zwaar geschonden uit deze veranderingen te voorschijn treden. Tot welk ‘vandalisme’ dit alles heeft geleid is dan ook voor ieder waarneembaar''...

“Eens een schoon, idyllisch oord, heeft het Westland zo echter veel van zijn natuurschoon moeten offeren aan zijn cultures''...

--

En in het boek van de Westlandse historicus Aad van Holsteijn. “Het Westland - hoe ouder hoe mooier’’,... lezen wij:

“Oprukkend glas heeft er voor gezorgd dat het natuurschoon van het Westland tot ver in de vorige eeuw tot een minimum werd teruggebracht''... (dat was dus in de 19e eeuw)

“Ons veelgeprezen Westland is arm aan natuurschoon en het wordt elk jaar armer'' “Wat is er gebleven van die heerlijkheid van voorheen? Niets''!

En dan dit:

“Aan den Moloch eener geforceerde cultuur werd alles opgeofferd” zo lezen wij in een oude krant van 1922 (Dixi) ''De oude heerlijke bomen zijn te gewelddadig voor ons geslacht'' ...

''Al te hoog rijzen hun kruinen naar der hemelen ruimte’’.

“Maar moeizaam kunnen lijf en ziel zich meer verheffen naar de hemelsche hoogten waar rust en ruimte en vrijheid wonen''...

--

Wat deze Westlanders schreven raakt je, pijnigt je ziel, martelt je gevoel en geest. Het stemt droevig. Maar wat een emotie, hoe poëtisch, dramatisch en waar zijn deze woorden. En dan te weten dat het nu nog veel erger is en Westland kampioen kaalste gemeente van Nederland is. Landschapspijn overheerst het gevoel.